មជ្ឈដា្ឋនសង្គមមួយនេះ គឺធំទូលាយខ្លាំងណាស់ វាអាចប៉ះពាល់ដល់ការរស់នៅរបស់អ្នក ឧទាហរណ៍ថា ៖ បើយើងរាប់អានជាមួយមនុស្សគិតវិជ្ជមាន នោះអ្នកចិត្តគំនិតរបស់អ្នកងាយនឹងគិតរឿងវិជ្ជមាន បើអ្នករាប់អានជាមួយមនុស្សគិតអវិជ្ជមាន នោះអ្នកក៏ពោរពេញដោយគំនិតអវិជ្ជមានដូចគ្នា ហើយបើអ្នករាប់អានជាមួយមនុស្សស្មោះត្រង់ អ្នកនឹងអាចក្លាយទៅជាមនុស្សធ្វើការងារប្រកបដោយភាពសុក្រឹត្យស្មោះត្រង់ និងចេះជួយគ្នាទៅវិញទៅមក បើអ្នករាប់អានជាមួយមនុស្សដែលពឹងពាក់មិនបាន នោះមានតែធ្វើឱ្យអ្នកខាតបង់ពេលវេលា និងលុយកាក់តែប៉ុណ្ណោះ។
៩ ចំណុចនេះនឹងប្រាប់អ្នកថាតើមនុស្សបែបណា ដែលអ្នកអាចរាប់អានបានយូរអង្វែង ជូនពរអ្នករកបានមិត្តភក្តិដែលស្គាល់ចិត្តថ្លើមគ្នា ពោរពេញដោយថាមពលវិជ្ជមាន។
១. ក្រសែភ្នែក
នៅលើដងខ្លួនមនុស្ស មានតែ “ភ្នែក” ទេ គឺជាវត្ថុដែលអាចបញ្ជាក់ពីភាពស្មោះត្រង់របស់មនុស្សម្នាក់បាន “ភ្នែក” នេះទៀតសោតគឺជាបង្អួចនៃដួងព្រលឹងរបស់មនុស្សគ្រប់គ្នា អ្នកជាមនុស្សបែបណា គ្រាន់តែមើលក្រសែភ្នែក គឺដឹងបាត់ទៅហើយ ពេលដែលអ្នកជជែកជាមួយអ្នកណាម្នាក់ បើភ្នែករបស់គេក្រឡាប់ចុះឡើង ឬមិនសម្លឹងមើលមុខអ្នកចំ អ្នកត្រូវសង្កេតមើលពីបុគ្គលក្ខណៈរបស់មនុស្សប្រភេទឱ្យម៉ត់ចត់។
២. ការសន្ទនា
មនុស្សដែលគេមានអត្តចរិតល្អ ពេលដែលអ្នកជជែកលេងជាមួយនឹងធ្វើឱ្យអ្នកមានអារម្មណ៍ធូរស្រាល និងកក់ក្តៅ។ ប៉ុន្តែមនុស្សដែលចូលចិត្តនិយាយបញ្ជោសរសើរ ឬចូលចិត្តបង្អួតពីចំណេះដឹងរបស់ខ្លួន តាមពិតទៅពួកគេមិនសូវជាចេះអ្វីប៉ុន្មានឡើយ ហើយមនុស្សមួយចំនួនទៀតចូលចិត្តនិយាយតែពីរឿងរបស់អ្នកដទៃ ឬក៏យករឿងសម្ងាត់របស់គេមកប្រាប់អ្នក ចំពោះមនុស្សប្រភេទនេះអ្នកគួរតែប្រុងប្រយ័ត្នផង ព្រោះថ្ងៃក្រោយគេប្រាកដជាយករឿងរបស់អ្នក ទៅនិយាយប្រាប់អ្នកដទៃដូចគ្នា។
៣. ការតុបតែង
សង្កេតមើលការតុបតែង ដូចជា សម្លៀកបំពាក់ ស្បែកជើង សក់ក្បាល មិនប្រាកដថាមនុស្សម្នាក់នោះប្រើកាបូបល្បី ឬស្លៀកសម្លៀកបំពាក់ថ្លៃៗឡើយ។ ប៉ុន្តែត្រូវមើលថាគេមានសណ្តាប់ធ្លាប់ ខោអាវស្អាតបាត ឬអត់ មនុស្សដែលចេះតុបតែងមានរបៀបរៀបរយបែបនេះ ភាគច្រើនជាមនុស្សដែលមានវិន័យក្នុងខ្លួន។
៤. ស្មើភាព
សង្កេតមើលអាកប្បកិរិយាមនុស្សម្នាក់កាន់តែច្បាស់ ពេលដែលគេនៅកន្លែងការងារ បើគេចូលចិត្តសម្លុតកំហែងចំពោះថ្នាក់ក្រោម តែលើកសសើរចំពោះថ្នាក់លើ ភាពច្រើនមនុស្សប្រភេទនេះមិនសូវល្អឡើយ។
៥. គោរពពេលវេលា
ការគោរពពេលវេលាបង្ហាញថាគេមានការមើលសំខាន់ចំពោះការណាត់ជួប ស្តាយស្រណេះចំពោះពេលវេលា នេះគឺជាទម្លាប់រស់នៅជាមូលដ្ឋានរបស់មនុស្សទូទៅគួរមាន ហើយមនុស្សបែបនេះគឺគេស្រលាញ់កិត្តិយសរបស់ខ្លួនគេណាស់។
៦. រាបសារដាក់ខ្លួន
មនុស្សកាន់តែជោគជ័យកាន់តែរាបសារដាក់ខ្លួន ព្រោះអ្នករៀនសូត្រចេះដឹងពិតប្រាកដ គេតែងយល់ថាភាពរាបសារដាក់ខ្លួននេះ គឺជាសីលធម៌មួយដែលខ្លួនគេត្រូវមាន។
៧. គោលការណ៍
មនុស្សដែលទុកចិត្តបានម្នាក់ ពួកគេតែងតែដឹងពីហេតុផល “អ្វីគួរធ្វើ អ្វីមិនគួរធ្វើ” ។ មនុស្សដែលគ្មានក្រឹត្យក្រម អាចនឹងប្រើគ្រប់មធ្យោបាយដើម្បីយករបស់ដែលខ្លួនចង់បាន មិនគិតពីការរងទុករបស់អ្នកដទៃឡើយ។
៨. ចិត្តទូលាយ
មនុស្សចិត្តទូលាយគេ គឺជាមនុស្សមិនប្រកាន់គ្រប់រឿងគ្រប់ពេលឡើយ។ មនុស្សដែលចូលចិត្តកេងចំណេញ ប្រកាន់រឿងតិចតួច ទ្រាំមិនបានរឿងខាតបង់ចំពោះខ្លួនតិចតួច ព្រោះពួកគេទាំងនោះគ្មានពាក្យថា “ចិត្តទូលាយ” នៅក្នុងវចនានុក្រមរបស់ពួកគេឡើយ។
៩. ទំនួលខុសត្រូវ
ជួបរឿងចេះតែខឹង ត្អួញត្អែរ ឬក៏ចូលចិត្តយកការងាររុញច្រានឱ្យអ្នកដទៃ គ្មានទំនួលខុសត្រូវ។ មនុស្សដែលជួបបញ្ហាមិនចេះរកលេស ហ៊ានចេញមុខទៅរាប់រង ទើបមានតម្លៃរួមសុខរួមទុកជាមួយគ្នា៕
អត្ថបទ ៖ បក្សី ទេព / Knongsrok