អ្នកប្រាជ្ញ បុគ្គលមានចំណេះដឹង មិនធ្វើឱ្យខ្លួនគ្រោះថ្នាក់ ដោយសារតែការនិយាយទាំង ៥ ចំណុចនេះឡើយ
បុគ្គលដែលមានប្រាជ្ញា មានការយល់ដឹងខ្ពស់ ទទួលបានការអប់រំល្អ គេដាច់ខាត មិននិយាយរឿងទាំង ៥ ចំណុចខាងក្រោមនេះឡើយ ព្រោះថា ការនិយាយទាំង ៥ ខាងក្រោមនេះ នឹងនាំគ្រោះដល់រូបគេផ្ទាល់។
១. មិននិយាយទាំងកំហឹង
នៅក្នុងជីវិត នឹងមានពេលជាច្រើន ពេលដែលយើងខឹងដោយសារតែនរណាម្នាក់។ នៅពេលនេះ អ្នកគួរតែពិចារណាដោយស្ងប់ស្ងាត់រាល់បញ្ហាជុំវិញខ្លួន កុំប្រញាប់ប្រញាល់ជួបមនុស្សដែលធ្វើឱ្យអ្នកខឹង ដើម្បីវែកញែករកខុសត្រូវ។ ពាក្យដែលនិយាយដោយកំហឹង គឺជាពាក្យដែលខ្វះការគ្រប់គ្រងខ្លួនឯង ងាយធ្វើបាបអ្នកដទៃ និងធ្វើបាបខ្លួនឯងខ្លាំងណាស់។
នៅពេលដែលមនុស្សមានការអាក់អន់ស្រពន់ចិត្ត អ្វីដែលសំខាន់បំផុតដែលត្រូវធ្វើ គឺត្រូវរក្សាភាពស្ងៀមស្ងាត់ កុំនិយាយតាមអំពើចិត្ត ព្រោះពាក្យខឹងតែងតែពិបាកស្តាប់ ដូច្នេះច្បាស់ជាមិននិយាយអ្វីនៅពេលនេះឡើយ។
២. មិននិយាយអាក្រក់ពីអ្នកដទៃពីក្រោយខ្នង
ការនិយាយពីក្រោយខ្នងអ្នកណាម្នាក់ ពិតជាមិនអាចដោះស្រាយអ្វីបានឡើយ។ មានសុភាសិតមួយឃ្លាថា «មនុស្សជាមូលដ្ឋាន ធម្មជាតិគឺល្អ»។ ក្នុងជីវិតមនុស្សគ្រប់រូបកើតមកជាមនុស្សល្អ យើងគួរប្រើអំពើល្អរបស់យើងដើម្បីព្យាបាលអ្នកដទៃ ពាក្យល្អនីមួយៗអាចថា "កក់ក្តៅ៣រដូវរងា"។ ដូច្នេះហើយកុំនិយាយអាក្រក់ពីអ្នកពីក្រោយខ្នង កុំប្រឌិតរឿងធ្វើបាបមនុស្ស និងកុំនិយាយពាក្យអាក្រក់ធ្វើបាបអ្នកដទៃ។ ក្នុងជីវិតតែងតែមានច្បាប់នៃហេតុ និងផល ការនិយាយអាក្រក់ពីអ្នកដទៃពីក្រោយខ្នង នឹងបំផ្លាញគុណតម្លៃ សេចក្ដីល្អរបស់អ្នក។
៣. មិននិយាយពាក្យអសុរោះ ជេរប្រមាថ
មនុស្សមានចរិតឆ្មើងឆ្មៃ និយាយតាមទំនើងចិត្ត មិនអត់ឱន និងគោរពអ្នកដទៃ ច្រើនតែនិយាយពាក្យជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃ ជួនកាល “ធ្វើបាបអ្នកដទៃ ដើម្បីប្រយោជន៍ខ្លួន” ប៉ុន្តែជួនកាល “ធ្វើបាបអ្នកដទៃ ធ្វើបាបខ្លួនឯង” ផងដែរ។ ពាក្យដែលធ្វើឱ្យអ្នកដទៃឈឺចាប់ អាចគ្រាន់តែបណ្ដោះអាសន្នប៉ុណ្ណោះ ប៉ុន្តែបុគ្គលិកលក្ខណៈរបស់គេត្រូវបានគេមើលងាយ នោះគឺជាការឈឺចាប់រហូត!
៤. មិននិយាយពាក្យសោកស្តាយដែលអស់សង្ឃឹម
ក្នុងជីវិតមានច្រើនដងដែលយើងមានអារម្មណ៍ធុញទ្រាន់នឹងជីវិត។ ទោះយ៉ាងណាក៏ដោយ ជំនួសឱ្យការត្អូញត្អែរ ហេតុអ្វីមិនធ្វើអ្វីមួយអំពីវាដោយខ្លួនឯង។ ជីវិតខ្លីស្រាប់ហើយ បុរសប្រៀបដូចជាអ្នកដំណើរផ្សងព្រេង។ មនុស្សយើងម្នាក់ៗ ដើរលើផ្លូវលឿន មិនថាមនុស្សធម្មតា ឬមានកេរ្ដិ៍ឈ្មោះល្អនោះទេ គឺរស់នៅក្នុងទុក្ខវេទនារបស់ពិភពលោក។
៥. មិននិយាយកុហក លាបពណ៌អ្នកដទៃ
នៅក្នុងព្រះពុទ្ធសាសនា តែងតែ "ហាមមិនឱ្យកុហក" គឺជាសិក្ខាបទមួយក្នុងចំណោមសិក្ខាបទទាំងប្រាំនេះ។ ពាក្យកុហកមានន័យថា "ឃើញ និយាយថាមើលមិនឃើញ មិនឃើញ តែនិយាយថាឃើញត្រូវ និយាយត្រូវ ខុសនិយាយត្រូវ" និយាយសាមញ្ញ ទាំងនោះជាពាក្យមិនពិត។
ការកុហកនៅពេលរកឃើញនឹងធ្វើឱ្យអ្នកដទៃមើលងាយ និងមិនទុកចិត្ត។ លើសពីនេះ មនុស្សជាច្រើនកុហកដើម្បីប្តូរពណ៌សដើម្បីផលប្រយោជន៍ផ្ទាល់ខ្លួន ដែលនឹងធ្វើឱ្យអ្នកខាតបង់លាភសំណាង៕
ប្រភព ៖ Phunutoday . Knongsrok
ព័ត៌មានថ្មីៗ
