អាចនិយាយបានថា លុយគឺជាការច្នៃប្រឌិតដ៏អស្ចារ្យមួយរបស់មនុស្ស។ ប៉ុន្តែនៅពេលដែលគ្មានលុយ ការជួញដូរ និងផ្លាស់ប្តូរទំនិញនៅតែប្រព្រឹត្តទៅតាមរបៀបផ្សេង។
នៅសម័យបុរាណ មនុស្សមិនប្រើលុយទិញលក់ទំនិញទេ គេប្រើវិធីដោះដូរទំនិញ។ នោះគឺការប្រើទ្រព្យសម្បត្តិផ្ទាល់ខ្លួនដើម្បីដោះដូរទំនិញផ្សេងៗ។
នៅចន្លោះឆ្នាំ ៩០០០ និង ៦០០០ មុនគ្រឹស្តសករាជ សត្វពាហនៈត្រូវបានគេចាត់ទុកថាជាឯកតានៃការដោះដូរដ៏សំខាន់។ នៅពេលដែលវិស័យកសិកម្មមានការរីកចម្រើនខ្លាំង ដំណាំ និងកសិផលត្រូវបានប្រើប្រាស់សម្រាប់ការដោះដូរតាមរបៀបដ៏ពេញនិយមមួយ។
ចាប់ពីឆ្នាំ ១២០០ ដល់ ៨០០ មុនគ.ស ជនជាតិចិនបានចាប់ផ្តើមប្រើសម្បកខ្យងជារូបិយប័ណ្ណ។ មនុស្សដែលមានសម្បកកាន់តែច្រើន នោះគាត់កាន់តែមានអំណាច។ ក្រោយមក រូបិយប័ណ្ណប្រភេទនេះបានរាលដាលដល់បណ្តាប្រទេសនៅអាហ្វ្រិក និងអាមេរិកខាងជើង។
ដោយសារការអភិវឌ្ឍន៍សង្គម វិធីសាស្ត្រប្រតិបត្តិការមានស្ថិរភាព និងប្រសិទ្ធភាពជាង គឺត្រូវបានទាមទារ។ នោះហើយជាមូលហេតុដែលលុយត្រូវបានកើតមក។ រូបិយបណ្ណ័ក៏មានចំណុចអភិវឌ្ឍន៍គួរឱ្យចាប់អារម្មណ៍ផងដែរ។
១. កាក់ដែកដំបូង
ប្រហែលឆ្នាំ ១០០០ មុនគ.ស ជនជាតិចិនបានចាប់ផ្តើមផលិតកាក់ដំបូង។ ពួកវាធ្វើពីលោហធាតុ ដោយមានរន្ធនៅចំកណ្តាល ដើម្បីឱ្យពួកវាអាចតោងខ្សែសង្វាក់បាន។ នេះត្រូវបានចាត់ទុកថាជាការចាប់ផ្តើមនៃការអភិវឌ្ឍនៃកាក់លោហៈ។
២. កាក់មាស និងប្រាក់
ប្រហែលឆ្នាំ ៥០០ មុនគ្រឹស្តសករាជ កាក់ប្រាក់ត្រូវបានបោះពុម្ពដោយព្រះ និងព្រះចៅអធិរាជ ដើម្បីអះអាងការគ្រប់គ្រងរបស់ពួកគេ។ ពួកវាត្រូវបានគេប្រើជាលើកដំបូងនៅក្នុងទីក្រុងលីឌា ប្រទេសទួរគី បន្ទាប់មករីករាលដាលដល់ប្រទេសក្រិច ចក្រភពពែរ្ស និងទីក្រុងរ៉ូម។ ក្នុងអំឡុងពេលនេះ ប្រទេសជាច្រើនដូចជា Lydia ក៏បានប្រើកាក់មាសដើម្បីទិញលក់ទំនិញ។
៣. លុយក្រដាស
ចិនជាប្រទេសដំបូងគេដែលប្រើលុយក្រដាស គឺនៅប្រហែលសតវត្សទី៩-១៩នៃគ.ស។ នេះគឺជាពេលដែលវិបត្តិជាបន្តបន្ទាប់ និងអតិផរណាធ្ងន់ធ្ងរបានកើតឡើងដោយសារតែចំនួនលុយក្រដាសកើនឡើងយ៉ាងខ្លាំង។ នៅឆ្នាំ ១៤៥៥ លុយប្រភេទនេះក៏ឈប់មានទៀត។ ជាច្រើនឆ្នាំក្រោយមក ជនជាតិអឺរ៉ុបនៅតែមិនប្រើលុយក្រដាសនេះទេ។
៤. ដុំមាស
ជនជាតិអង់គ្លេសបានបង្កើតស្ដង់ដារមាសច្បាស់លាស់មួយ ដោយយោងទៅតាមមាសត្រូវបានវាស់ជាអោន។ ឯកតារូបិយប័ណ្ណនីមួយៗត្រូវបានចាត់ចែងចំនួនមាសជាក់លាក់ ដូច្នេះការពារអតិផរណារូបិយប័ណ្ណក្រដាស។
៥. ឥណទាន
ការប្រើប្រាស់សាច់ប្រាក់ដើម្បីទូទាត់ទំនិញ និងសេវាកម្មគ្រប់ប្រភេទ ជួនកាលបង្កការលំបាក និងភាពរអាក់រអួល។ នៅឆ្នាំ ១៩៥០ អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រ Frank X. McNamara បានបង្កើតគំនិតថ្មីអំពីប័ណ្ណឥណទានប្រភេទនេះ អាចប្រើប្រាស់បានច្រើនកន្លែងផ្សេងៗគ្នា ដោយអាចបង់ថ្លៃទំនិញ និងសេវាកម្មផ្សេងៗជាច្រើន ដោយមិនចាំបាច់ចំណាយលើទំនិញ និងសេវាកម្មផ្សេងៗ៕
ប្រភព ៖ Phunutoday / Knongrsok