វេជ្ជបណ្ឌិត គួច ម៉េងលី បើចង់បានឆ្អឹងតាន់ និងមានរាងខ្ពស់ គប្បីហាត់ប្រាណក្នុងវ័យនេះ!
ការធ្វើលំហាត់ប្រាណ គឺជាសកម្មភាពរាងកាយណាមួយដែលជួយពង្រឹងឬថែរក្សាសុខភាពរាងកាយនិងសុខភាពទូទៅបានល្អប្រសើរ។ ការធ្វើហាត់ប្រាណត្រូវបានគេអនុវត្តក្រោមហេតុផលផ្សេងៗ ដើម្បីជំនួយដល់ការលូតលាស់និងការបង្កើនកម្លាំង ការការពារភាពចាស់ ការលូតលាស់សាច់ដុំនិងប្រព័ន្ធសរសៃឈាមបេះដូង ការសម្រកទម្ងន់ និងសម្រាប់ភាពរីករាយផងដែរ។
តាមការកត់សម្គាល់ ការធ្វើលំហាត់ប្រាណមានច្រើនប្រភេទ សូម្បីនៅក្នុងប្រព័ន្ធអប់រំជាទូទៅ ក៏មានលំហាត់ប្រាណផងដែរ ដូចជាតាមរយៈកម្មវិធីកីឡាហែលទឹកនិងរត់ជាដើម។
ការដើរទៅផ្សារ ការឡើងជណ្ដើរ ការពត់ខ្លួនប្រាណ លោកវេជ្ជបណ្ឌិត គួច ម៉េងលី បានចាត់ទុកថា ជាសកម្មភាពហាត់ប្រាណសម្រាប់កាយសម្បទាទូទៅ ព្រោះវាសុទ្ធតែដើម្បីយឺតសរសៃសរសូង និងដើម្បីបណ្ដេញជាតិពុលពីសារពាង្គកាយ ជាពិសេសការបណ្ដេញជាតិពុលកាបូនឌីអុកស៊ីតចេញតាមស្បែក និងជាតិពុលផ្សេងទៀតតាមលាមក។
ទោះយ៉ាងណា លោកវេជ្ជបណ្ឌិត គួច ម៉េងលី បានបែងចែកការធ្វើលំហាត់ប្រាណជា៤ប្រភេទ។ ការហែលទឹក ការជិះកង់ និងការរត់ ជាការធ្វើលំហាត់ប្រាណបែបអារ៉ូប៊ីស៍ (Aerobics Exercise)។
លោកវេជ្ជបណ្ឌិតមានប្រសាសន៍ថា អារ៉ូប៊ីស៍ ជាការធ្វើលំហាត់ប្រាណដោយចលនាអុកស៊ីសែនដកចេញចូល ពោលគឺការដកដង្ហើមនិងចង្វាក់បេះដូងកើនឡើងក្នុងកំលុងពេលធ្វើសកម្មភាពហាត់ប្រាណ។ ការធ្វើហាត់ប្រាណប្រភេទនេះ គឺល្អបំផុតសម្រាប់បេះដូងនិងឈាមដំណើរការល្អ។
មួយទៀត ជាការធ្វើលំហាត់ប្រាណបែបកម្លាំង (Strengthening Exercise) គឺការធ្វើលំហាត់ប្រាណដោយមានសកម្មភាព ដូចជាការលើកអាល់ទែ ការទាញចុះឡើង ឬការរុញទាញដោយកម្លាំង ដើម្បីបញ្ចេញជាតិពុល ប្រទាញកោសិកាសាច់ដុំទទឹងឡើង ព្រមទាំងដុតរំលាយជាតិខ្លាញ់នៅក្នុងខ្លួន។
ចំណែកការធ្វើលំហាត់ប្រាណពីរប្រភេទទៀត គឺការធ្វើលំហាត់ប្រាណបែប Balancing Exercise ដូចជាការពត់ជើងពត់ដៃ ឬដូចជាហាត់យ៉ូហ្កាជាដើម និងចុងក្រោយ គឺជាការធ្វើលំហាត់ប្រាណបែប Stretching Exercise ដើម្បីសាច់ដុំរីកទទឹងឡើង។
អ្នកមានដឹងទេថាការហាត់ប្រាណបានផ្ដល់អត្ថប្រយោជន៍យ៉ាងច្រើនលើសលប់ដល់សុខភាព មិនថាក្មេងឬមនុស្សចាស់ឡើយ។ លោកវេជ្ជបណ្ឌិត គួច ម៉េងលី អះអាងថា ប្រសិនបើនរណាម្នាក់ចង់បានឆ្អឹងតាន់និងមានកម្ពស់ខ្ពស់សង្ហាគួរគប្បីធ្វើលំហាត់ប្រាណនៅកំលុងពេលឆ្អឹងកំពុងលូតលាស់ ពោលគឺនៅក្រោមអាយុពេញវ័យ (មិនទាន់ពេញកំលោះឬមិនទាន់ពេញក្រមុំ) ព្រោះវាជាពេលដែលឆ្អឹងកំពុងលូតលាស់ខ្លាំង។
ដូច្នេះមិនថាស្រីឬប្រុសនោះទេ ប្រសិនបើចង់បានឆ្អឹងរឹងមាំនិងមានរាងកម្ពស់ខ្ពស់គប្បីហាត់ប្រាណនៅក្នុងកំលុងវ័យនេះ ដោយមានការរួមផ្សំជាមួយនឹងការទទួលទានម្ហូបអាហារបានគ្រប់ជីវជាតិ ព្រមទាំងផឹកទឹកដោះគោស្រស់បានគ្រប់គ្រាន់ផងនោះ អ្នកនឹងទទួលបានវាជាក់ជាមិនខាន គឺទទួលបានទាំងប្រព័ន្ធការពារមេរោគដ៏រឹងមាំថែមទៀតផង។ រីឯការហាត់ប្រាណចំពោះមនុស្សចាស់វិញ គឺជួយពន្យឺតសរសៃ ពង្រឹងភាពតាន់នៃឆ្អឹង ផ្ដល់ភាពរហ័សរហួន ដែលមិនងាយថ្លោះគ្រេច។
ផ្ទុយទៅវិញចំពោះមនុស្សចាស់ដែលមិនហាត់ប្រាណដូចយើងឃើញស្រាប់ហើយ ភាគច្រើនពួកគាត់ងាយថ្លោះគ្រេច ជាប់ចង្កេះ ឬគាបសរសៃជាដើម ហើយប្រសិនបើគាត់ដួល គឺមានបញ្ហាប៉ះទង្គិចធ្ងន់ធ្ងរ ជាពិសេសអាចប៉ះទង្គិចដល់ឆ្អឹងរ៉ាំរ៉ៃ បាក់ស្រុតទឹកចិត្ត និងទ្រុឌទ្រោមសុខភាពទៅទាំងព្រម។ ដូច្នេះគេប្រុងប្រយ័ត្នខ្លាំងណាស់ចំពោះចាស់ៗ ជាពិសេសគឺប្រុងប្រយ័ត្នចំពោះការដួលនេះតែម្ដង។
ជាការពិតណាស់ រាងកាយមនុស្សទាំងមូល គឺពឹងផ្អែកលើការធ្វើលំហាត់ប្រាណទាំងស្រុងដើម្បីទទួលបានសុខភាពរឹងមាំ។ អត្ថប្រយោជន៍នៅក្នុងនោះ គឺហាត់ដើម្បីសម្រកភាពធាត់លើសទម្ងន់ជ្រុល។
លោកវេជ្ជបណ្ឌិត គួច ម៉េងលី លើកឡើងថា បើមនុស្សយើងរស់នៅគ្រាន់តែញ៉ាំគេងៗដោយមិនធ្វើសកម្មភាព ជាទូទៅមនុស្សច្បាស់ជាមានអាយុមិនវែងឡើយ។
លោកពន្យល់ថា មនុស្សដែលញ៉ាំគេងៗដោយគ្មានសកម្មភាព គឺធ្វើឱ្យកាឡូរីដែលផ្ដល់ថាមពលដោយអាហារមានការស្ដុបទុកកាន់តែច្រើន ព្រោះអាហារទាំងអស់សុទ្ធតែផ្ទុកទៅដោយកាឡូរី។
ជាងនេះទៅទៀតជាតិពុលនានានៅក្នុងខ្លួន មានកាបូនឌីអុកស៊ីតជាដើម ក៏មិនអាចបញ្ចេញមកខាងក្រៅបានល្អផងដែរ ប្រសិនបើយើងមិនហាត់ប្រាណ។
លោកវេជ្ជបណ្ឌិត គួច ម៉េងលី មានប្រសាសន៍យ៉ាងដូច្នេះថា «បើមនុស្សមានការហាត់ប្រាណធ្វើឱ្យសរសៃសរសូងសាច់ដុំដំណើរការល្អ បត់ជើងមកស្រួល ធ្វើឱ្យផ្លូវដង្ហើមដំណើរការស្រួល ធ្វើឱ្យកោសិកាដំណើរការស្រួល។
ទាំងអស់ហ្នឹងធ្វើឱ្យយើងអាយុវែង។ ទាំងនេះ គឺត្រូវប្រើកម្លាំង ហើយកម្លាំងទាំងអស់ គឺយកកាឡូរីដែលស្ដុកទុកមកប្រើដូចគេយកប្រេងម៉ាស៊ីនមកប្រើអ៊ីចឹងដែរ។
នេះគេហៅថា Exercise មួយដែលជួយដល់បេះដូងយើង ហើយវាបញ្ចុះគីឡូធ្វើឱ្យគីឡូថេរ។ ជាធម្មតា កាលណាគីឡូថេរធ្វើឱ្យបេះដូងនិងសរសៃឈាមដំណើរការល្អ សរសៃខួរក្បាលមិនស្ទះ អ្វីៗដំណើរការដោយស្រួល»។
លោកវេជ្ជបណ្ឌិតបន្តថា ការហាត់ប្រាណ គឺជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹង Metabolism ក្នុងន័យថា ប្រព័ន្ធរាងកាយទាំងអស់ដែលធ្វើឱ្យមានចលនាដើរ គឺដោយសារតែ Metabolism ដំណើរការ។
ប្រសិនបើមិនដំណើរទេ វាធ្វើឱ្យកើតមានជំងឺធាត់លើសទម្ងន់ ជំងឺឡើងសម្ពាធឈាម ជំងឺបេះដូង និងជំងឺទឹកនោមផ្អែម។ ជំងឺទាំងនេះ វានឹងកើតមានឡើងប្រសិនបើយើងមិនហាត់ប្រាណ ឬអាចនិយាយបានថា ជំងឺទាំងនេះកើតមានឡើងដោយសារ Metabolism របស់យើងមិនដំណើរការ ដោយសារយើងមិនធ្វើលំហាត់ប្រាណ។
ពេលយើងហាត់ប្រាណ ប្រព័ន្ធទាំងអស់នេះនឹងដំណើរការ ហើយវានឹងកាត់បន្ថយទឹកនោមផ្អែម ការឡើងសម្ពាធឈាម រោគបេះដូង និងកាត់បន្ថយធាត់លើសទម្ងន់ដែលភាសាបច្ចេកទេសគេហៅថា ជំងឺ obesity។ ជំងឺធាត់លើសទម្ងន់ជ្រុល ជាជំងឺមួយដែលពិបាកព្យាបាលបំផុត។ អ្នកដែលកើតជំងឺនេះ គឺមានជំងឺ Metabolism ជាប់មកជាមួយ។
អត្ថប្រយោជន៍ផ្សេងទៀតដែលទទួលបានពីការធ្វើលំហាត់ប្រាណ គឺធ្វើឱ្យអារម្មណ៍ស្រស់ស្រាយ សាច់ឈាមស្រស់ថ្លា បាត់បង់ភាពមួម៉ៅ លែងមានភាពស្លន់ស្លោត មិនបាក់ទឹកចិត្ត លែងតក់ស្លុត ពោលគឺធ្វើឱ្យមនុស្សមានភាពក្លាហាន មានទំនុកចិត្ត និយាយជារួមទៅធ្វើឱ្យមនុស្សប្លែកមួយជាពីរខុសពីមនុស្សដែលមិនហាត់ប្រាណ។
មនុស្សមិនហាត់ប្រាណភាគច្រើនជាមនុស្សស្ទក់ ទុយមុយ ស្ងៀមស្ងាត់ ឆាប់ចាញ់ច្រាបគេ ងាយបាត់ស្បាត មិនស្វាហាប់។ ផ្ទុយទៅវិញ ការហាត់ប្រាណបានផ្ដល់មកនូវកម្លាំងថាមវ័ន្តពេញខ្លួន គេងលក់ស្ងប់ អារម្មណ៍ផ្លូវភេទកាន់តែល្អប្រសើរឡើង។
ដូច្នេះហើយបានជាគេតែងតែនិយាយថា បុគ្គលដែលមានលំហាត់ប្រាណ ជីវិតនៅក្នុងផ្លូវអារម្មណ៍របស់គេគ្មានបញ្ហា។ បុរសនារីដែលមិនមានការហាត់ប្រាណមិនត្រឹមតែឆាប់បាត់ចំណង់អារម្មណ៍ផ្លូវភេទប៉ុណ្ណោះទេ តែថែមទាំងលែងដំណើរការចំណង់ផ្លូវភេទផងក៏មាន ហើយចាប់ផ្ដើមកើតមានជំងឺ Metabolism ។
ម្យ៉ាងទៀត ប្រសិនបើយើងមិនហាត់ប្រាណទេ គឺបង្កបញ្ហាជាច្រើនដល់បេះដូង ដូចជាការកកខ្លាញ់ក្នុងសរសៃឈាមដែលបណ្ដាលមកពីខ្លាញ់ក្នុងសរសៃឈាមអត់ទធាត់។
កាលណាវាមិនទធាក់ ខ្លាញ់ក្នុងសរសៃឈាមនឹងកកកាន់តែច្រើន ហើយពេលវាកក់យូរៗទៅអាចទៅនឹងជាគាំងស្ទះក្នុងសរសៃឈាម។ ប្រសិនបើស្ទះនៅត្រង់កំភួនជើងធ្វើឱ្យយើងចុកជើង ប្រសិនបើស្ទះនៅកន្លែងបេះដូងធ្វើឱ្យយើងគាំងបេះដូង ហើយប្រសិនបើស្ទះនៅនឹងខួរក្បាលធ្វើឱ្យយើងស្ត្រូក (Stroke)។
ព្រោះតែយ៉ាងដូច្នេះហើយទើបបានជាគេធ្វើលំហាត់ប្រាណជារឿយៗ ដើម្បីឱ្យឈាមធាក់ដំណើរការល្អ។ បើពុំដូច្នោះទេ នៅពេលយើងជួបរឿងភ័យស្លន់ស្លោកើតឡើងធ្វើឱ្យបេះដូងយើងនឹងកន្ត្រាក់ខ្លាំងអាចស្ទះគាំងភ្លាមៗមួយរំពេក។ ជាមួយនឹងគ្នានេះ ការហាត់ប្រាណក៏បានរក្សាលំនឹងជាតិស្ករក្នុងឈាម ព្រមទាំងជាតិអ៊ីនស៊ុយលីន (Insulin) ដំណើរការល្អផងដែរ។
ប្រសិនបើក្នុងខ្លួនយើងមានជាតិខ្លាញ់ច្រើន វានឹងរារាំងអ៊ីនស៊ុយលីនចាប់យកជាតិស្ករទៅប្រើប្រាស់។ ក្នុងកំលុងពេលនោះលំពែងនៅតែបន្តផលិតអ៊ីនស៊ុយលីន ដើម្បីចាប់យកជាតិស្ករនោះរហូតទាល់តែផលិតលែងកើត។
នៅពេលគ្មានអ៊ីនស៊ុយលីនចាប់យកជាតិស្ករទេ គឺបង្កទៅជាកើតជំងឺទឹកនោមផ្អែម។ ដូច្នេះការធ្វើលំហាត់ប្រាណមានសារៈសំខាន់ខ្លាំងណាស់សម្រាប់សុខភាពមនុស្សយើង។ លោកវេជ្ជបណ្ឌិត គួច ម៉េងលី ពន្យល់ពីអត្ថប្រយោជន៍បន្ថែមយ៉ាងដូច្នេះ។
លោកវេជ្ជបណ្ឌិត គួច ម៉េងលី បន្ថែមទៀតថា អ្នកមានលំហាត់ប្រាណពិតប្រាកដ ជាទូទៅគឺនឿយណាយនឹងការជក់បារី ហើយការហាត់ប្រាណក៏អាចទប់ទល់ជាតិស្រាបានប្រសើរផងដែរ ប្រសិនបើការទទួលទានក្នុងកម្រិតសមល្មម។ ចំណែកអ្នកមិនធ្វើលំហាត់ប្រាណ គឺឆាប់នឹងឡើងធាត់លើសទម្ងន់ ងាយដុះក្បាលពោះ បើទោះបីជាគាត់ទទួលទានក្នុងកម្រិតតិចតួចក៏ដោយ។
ជាការពិតណាស់ អ្នកមិនធ្វើលំហាត់ប្រាណ គឺមិនសូវទទួលទានទឹកឡើយ។ ចំពោះអ្នកដែលមិនទទួលទាន ការណ៍នេះគឺរឹងរឹតតែឡើងធាត់លើសទម្ងន់ថែមទៀត។ ជាក់ស្ដែងអ្នកដែលឡើងធាត់លើសទម្ងន់ ជាទូទៅមិនចូលចិត្តទទួលទានសាច់ប៉ុន្មានទេ ព្រោះខ្លាចកាន់តែឡើងធាត់។
នេះជាមូលហេតុមួយមិនត្រឹមតែធ្វើឱ្យគាត់ខ្វះប្រូតេអ៊ីន និងខ្វះថាមពលសម្រាប់ដំណើរការសរីរាងកាយប៉ុណ្ណោះទេ តែធ្វើឱ្យគាត់រឹតតែឡើងធាត់លើសទម្ងន់ថែមទៀត។ យើងត្រូវដឹងថា ទឹកនិងសាច់ គឺជាសារធាតុពីរដែលធ្វើឱ្យយើងមានកម្លាំងកំហែង ព្រមទាំងរក្សាលំនឹងទម្ងន់បានល្អបំផុត។ ក្រៅពីនេះ ការធ្វើលំហាត់ប្រាណបានផ្ដល់អត្ថប្រយោជន៍ជាច្រើនទៀត ជាពិសេសការហាត់ប្រាណបានជំនួយដល់ខួរក្បាលនូវការគិតវិនិច្ឆ័យរហ័សស្របតាមចំណេះដឹងនិងបញ្ញាដែលភ្លឺស្វាងរបស់យើង។
សរុបសេចក្ដីមក ការធ្វើលំហាត់ប្រាណផ្ដល់ផលយ៉ាងសន្ធឹកសន្ធាប់ ទោះយើងជ្រើសរើសយកការហាត់ប្រាណប្រភេទណាមួយក៏ដោយ គឺសុទ្ធតែទទួលបានផលល្អសម្រាប់សុខភាព។
ជាពិសេសហាត់ដើម្បីការលូតលាស់និងការបង្កើនកម្លាំង ការការពារភាពចាស់ ការលូតលាស់សាច់ដុំនិងប្រព័ន្ធសរសៃឈាមបេះដូង ការសម្រកទម្ងន់ សម្រាប់ភាពរីករាយ និងអត្ថប្រយោជន៍ជាច្រើនទៀតដូចលោកវេជ្ជបណ្ឌិត គួច ម៉េងលី បានបញ្ជាក់យ៉ាងក្បោះក្បាយមកពីលើ។ ដូច្នេះអ្នកគួរជ្រើសរើសយករបៀបហាត់ប្រាណណាមួយ ដែលយល់ថាស័ក្តិសមនឹងស្ថានភាពរបស់អ្នក៕ ប្រភព៖ interconrooster
ព័ត៌មានថ្មីៗ
