មនុស្សភាគច្រើនគិតថា មានអាយុវែងគឺដោយសារតែហ្សែនពីកំណើត។ ទោះជាយ៉ាងណា ហ្សែនដើរតួនាទីជាចំណែកតូចមួយ ប៉ុន្តែកត្តារបបអាហារនិងរបៀបរស់នៅរបស់អ្នក គឺជាគន្លឹះសំខាន់បំផុត។ ខាងក្រោមគឺនេះជាទម្លាប់ ១៣ យ៉ាងដែលជួយឲ្យអ្នកមានអាយុកាន់តែវែង៖
១. ជៀសវាងការញ៉ាំច្រើនពេក
ការសិក្សាបង្ហាញថា ការកាត់បន្ថយ ១០-៥០% ក្នុងការទទួលទានកាឡូរីអាចបង្កើនអាយុជីវិតអតិបរមា។ កម្រិតកាឡូរីអាចជួយកាត់បន្ថយការលើសទម្ងន់ និងខ្លាញ់ក្បាលពោះ ដែលទាំងពីរនេះអាចឲ្យយើងមានអាយុកាលខ្លី។
២. ញ៉ាំគ្រាប់ធញ្ញជាតិឱ្យបានច្រើន
គ្រាប់ធញ្ញជាតិគឺជាថាមពលអាហារូបត្ថម្ភ។ ពួកវាសម្បូរទៅដោយប្រូតេអ៊ីន ជាតិសរសៃ សារធាតុប្រឆាំងអុកស៊ីតកម្ម និងសមាសធាតុរុក្ខជាតិមានប្រយោជន៍។ លើសពីនេះទៅទៀត ពួកវាជាប្រភពដ៏អស្ចារ្យនៃវីតាមីន និងសារធាតុរ៉ែជាច្រើនដូចជាទង់ដែង ម៉ាញ៉េស្យូម ប៉ូតាស្យូម ហ្វូឡាត នីអាស៊ីន និងវីតាមីន B6 និង E។
ការសិក្សាជាច្រើនបង្ហាញថា គ្រាប់ផ្លែឈើមានអត្ថប្រយោជន៍ច្រើនសម្រាប់ជំងឺបេះដូង សម្ពាធឈាមខ្ពស់ រលាក ទឹកនោមផ្អែម រោគសញ្ញាមេតាបូលីក កម្រិតខ្លាញ់ក្បាលពោះ និងសូម្បីតែទម្រង់មួយចំនួននៃជំងឺមហារីក។ អ្នកដែលទទួលទានគ្រាប់ធញ្ញជាតិយ៉ាងហោចណាស់ ៣ ដងក្នុងមួយសប្តាហ៍ មានហានិភ័យទាបនៃការស្លាប់មុនអាយុ ៣៩%។
៣. សាកល្បងប្រើរមៀត
នៅពេលនិយាយអំពីយុទ្ធសាស្ត្រប្រឆាំងភាពចាស់ រមៀតគឺជាជម្រើសដ៏ល្អ។ នោះក៏ព្រោះតែវាមានផ្ទុកសារធាតុសកម្មជីវសាស្ត្រដ៏មានឥទ្ធិពលហៅថា curcumin ។
ដោយសារតែលក្ខណៈសម្បត្តិប្រឆាំងអុកស៊ីតកម្ម និងប្រឆាំងនឹងការរលាករបស់វា curcumin ត្រូវបានគេគិតថាអាចជួយរក្សាមុខងារខួរក្បាល បេះដូង និងសួត ព្រមទាំងការពារប្រឆាំងនឹងជំងឺមហារីក និងជំងឺដែលទាក់ទងនឹងអាយុ។
៤. បរិភោគអាហាររុក្ខជាតិដែលមានផាសុខភាពឱ្យបានច្រើន
ការទទួលទានអាហាររុក្ខជាតិជាច្រើនប្រភេទដូចជាផ្លែឈើ បន្លែ គ្រាប់ធញ្ញជាតិ គ្រាប់ធញ្ញជាតិ និងសណ្តែក អាចកាត់បន្ថយហានិភ័យនៃជំងឺនិងជួយឲ្យមានអាយុវែង។
ជាឧទាហរណ៍៖ ការសិក្សាជាច្រើនបានភ្ជាប់របបអាហារសម្បូររុក្ខជាតិទៅនឹងហានិភ័យទាបនៃការស្លាប់មុនអាយុ ក៏ដូចជាកាត់បន្ថយហានិភ័យនៃជំងឺមហារីក រោគសញ្ញាមេតាប៉ូលីស ជំងឺបេះដូង ជំងឺធ្លាក់ទឹកចិត្ត និងការថយចុះនៃខួរក្បាល។
៥. រក្សារាងកាយឲ្យសកម្ម
វាមិនគួរមានការភ្ញាក់ផ្អើលទេដែលថាការបន្តធ្វើឲ្យរាងកាយមានសកម្មអាចធ្វើឱ្យអ្នកមានសុខភាពល្អ និងបន្ថែមអាយុជីវិតរបស់អ្នក។ ការធ្វើលំហាត់ប្រាណរយៈពេល ១៥ នាទីក្នុងមួយថ្ងៃអាចជួយអ្នកឱ្យសម្រេចបាននូវអត្ថប្រយោជន៍ដែលអាចបន្ថែមជីវិត ៣ ឆ្នាំ។
៦. កុំជក់បារី
ការជក់បារីមានទំនាក់ទំនងយ៉ាងខ្លាំងទៅនឹងជំងឺ និងការស្លាប់មុនអាយុ។ សរុបមក អ្នកដែលជក់បារីអាចបាត់បង់អាយុជីវិតដល់ទៅ ១០ ឆ្នាំ និងងាយស្លាប់មុនអាយុ ៣ ដងជាងអ្នកដែលមិនជក់បារី។
សូមចងចាំថា វាមិនយឺតពេលទេ៖ ការសិក្សាមួយបានបង្ហាញថាបុគ្គលដែលឈប់ជក់បារីនៅអាយុ ៣៥ ឆ្នាំអាចពន្យារអាយុជីវិតរបស់ពួកគេរហូតដល់ ៨,៥ ឆ្នាំ។ លើសពីនេះ ការឈប់ជក់បារីក្នុងវ័យ ៦០ ឆ្នាំរបស់អ្នកអាចបន្ថែមអាយុជីវិតរហូតដល់ ៣,៧ ឆ្នាំ។
៧. កម្រិតទទួលទានគ្រឿងស្រវឹង
ការទទួលទានគ្រឿងស្រវឹងច្រើនអាចឲ្យអ្នកមានជំងឺថ្លើម បេះដូង និងលំពែង ក៏ដូចជាការកើនឡើងហានិភ័យទូទៅនៃការស្លាប់មុនអាយុ។
៨. ផ្តល់អាទិភាពលើសុភមង្គលផ្ទាល់ខ្លួន
អារម្មណ៍សប្បាយរីករាយអាចបង្កើនអាយុវែងរបស់អ្នក។ ជាការពិត បុគ្គលដែលមានសុភមង្គលអាចកាត់បន្ថយការស្លាប់មុនបាន ៣,៧%។
៩. ជៀសវាងភាពតានតឹងរ៉ាំរ៉ៃ និងការថប់បារម្ភ
ការថប់បារម្ភ និងស្ត្រេសអាចកាត់បន្ថយអាយុជីវិតរបស់អ្នក។ ជាឧទាហរណ៍ ស្ត្រីដែលទទួលរងភាពតានតឹង ឬការថប់បារម្ភ ត្រូវបានគេបង្ហាញថា ទំនងជាអាចស្លាប់២ដងមុន ដោយសារតែជំងឺបេះដូង ជំងឺដាច់សរសៃឈាមខួរក្បាល ឬមហារីកសួត។
១០. ទំនាក់ទំនងសង្គមជំរុញអ្នក
ទំនាក់ទំនងសង្គមដែលល្អនឹងផ្លាស់ប្តូរជាវិជ្ជមានទៅលើបេះដូង ខួរក្បាល មុខងារអ័រម៉ូន និងប្រព័ន្ធភាពស៊ាំ ដែលអាចកាត់បន្ថយហានិភ័យនៃជំងឺរ៉ាំរ៉ៃ។ បើទំនាក់ទំនងសង្គមអវិជ្ជមាន តានតឹង ប្រហែលមានឥទ្ធិពលអវិជ្ជមានលើអាយុជីវិតរបស់អ្នក។ ការសិក្សាមួយបានបង្ហាញថា ការផ្តល់ជំនួយដល់អ្នកដទៃអាចមានប្រយោជន៍ជាងការទទួលជំនួយ។
១១. មានមនសិការ
ការមានមនសិការ គឺសំដៅលើសមត្ថភាពរបស់បុគ្គលម្នាក់ក្នុងការមានវិន័យលើខ្លួនឯង ការចេះរៀបចំ ការងារមានប្រសិទ្ធភាព និងការងារមានគោលដៅ។ ដោយផ្អែកលើទិន្នន័យពីការសិក្សាដែលបានតាមដានក្មេងប្រុស និងក្មេងស្រី ១៥០០០ នាក់រហូតដល់វ័យចំណាស់ កុមារដែលមានការតស៊ូ ចេះរៀបចំ និងមានវិន័យ អាចរស់នៅបានយូរជាងអ្នកដែលមិនសូវមានមនសិការជាង ១១%។
១២. ផឹកកាហ្វេ ឬតែ
ទាំងកាហ្វេ និងតែ នឹងជួយថយចុះហានិភ័យនៃជំងឺរ៉ាំរ៉ៃ។ ជាឧទាហរណ៍ សារធាតុ polyphenols និង catechins ដែលមាននៅក្នុងតែបៃតងអាចបន្ថយហានិភ័យនៃជំងឺមហារីក ជំងឺទឹកនោមផ្អែម និងជំងឺបេះដូង។ ដូចគ្នានេះដែរ កាហ្វេអាចកាត់បន្ថយហានិភ័យទាបនៃជំងឺទឹកនោមផ្អែមប្រភេទទី ២ ជំងឺបេះដូង ជំងឺមហារីក និងជំងឺខួរក្បាលមួយចំនួនដូចជាជំងឺភ្លេចភ្លាំង និងផាកឃីនសុន។
១៣. គេងទៀងទាត់
ការគេងគឺមានសារៈសំខាន់សម្រាប់គ្រប់គ្រងមុខងារកោសិកា និងជួយឱ្យរាងកាយរបស់អ្នកល្អឡើងវិញ។
ការសិក្សាថ្មីមួយបានបង្ហាញថា អ្នកមានអាយុយូរចូលគេង និងភ្ញាក់ពីដំណេកក្នុងពេលដូចគ្នាជារៀងរាល់ថ្ងៃ។ បន្ថែមពីនេះ រយៈពេលនៃការគេងក៏ហាក់ដូចជាកត្តាមួយដែរ ដោយទាំងតិចពេក និងច្រើនពេក អាចបង្កគ្រោះថ្នាក់។ ជាឧទាហរណ៍ ការគេងតិចជាង ៥-៧ ម៉ោងក្នុងមួយយប់អាចនឹងហានិភ័យខ្ពស់នៃការស្លាប់មុនអាយុ ១២% ខណៈអ្នកគេងលើសពី ៨-៩ ម៉ោងក្នុងមួយយប់ក៏អាចកាត់បន្ថយអាយុជីវិតរបស់អ្នករហូតដល់ ៣៨%។
ការគេងតិចពេកអាចជំរុញឱ្យមានការរលាក និងបង្កើនហានិភ័យនៃជំងឺទឹកនោមផ្អែម ជំងឺបេះដូង និងជំងឺធាត់ ។ ការគេងច្រើនហួសប្រមាណអាចនឹងមានជំងឺធ្លាក់ទឹកចិត្ត សកម្មភាពរាងកាយទាប និងស្ថានភាពសុខភាពដែលមិនបានធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យ ដែលទាំងអស់នេះអាចជះឥទ្ធិពលអវិជ្ជមានដល់អាយុជីវិតរបស់អ្នក។
ជារួម៖ ការផឹកកាហ្វេ ឬតែ ការធ្វើលំហាត់ប្រាណ ការគេងឱ្យបានគ្រប់គ្រាន់ និងការដាក់កំណត់ទទួលទានជាតិអាល់កុល ទម្លាប់ទាំងនេះអាចជួយពង្រឹងសុខភាពអ្នក និងធ្វើឱ្យអ្នកដើរលើផ្លូវទៅកាន់អាយុវែង។
ប្រភព៖ https://www.healthline.com/nutrition/13-habits-linked-to-a-long-life