នៅលើពិភពលោកលិខិតឆ្លងដែន មានពណ៌ចំនួន ៤ តែប៉ុណ្ណោះ ហើយនេះជាមូលហេតុ
ពណ៌លិខិតឆ្លងដែនមានចំនួនបួនប៉ុណ្ណោះនៅលើពិភពលោកហើយប្រទេសនីមួយៗមានហេតុផលផ្ទាល់ខ្លួនក្នុងការជ្រើសរើសពណ៌មួយក្នុងចំណោមពណ៌ទាំងនេះសម្រាប់ធ្វើជាគម្រប។
ថ្ងៃនេះ Knongsrok នឹងលើកយកពណ៌ទាំង ៤ របស់លិខិតឆ្លងដែន និងមូលហេតុដែលនាំឲ្យមានការបែកចែកពណ៌ទាំង ៤ នេះ។
ក្រហម
នេះគឺជាពណ៌ទូទៅបំផុត។ លិខិតឆ្លងដែនដែលមានគម្របពណ៌ក្រហមជាធម្មតា ត្រូវបានជ្រើសរើសប្រើដោយប្រទេសដែលមានប្រវត្តិប្រព័ន្ធដឹកនាំកុម្មុយនិស្ត ឬបច្ចុប្បន្ន។ ប្រទេសទាំងនោះរួមមានស្លូវេនី ចិន ស៊ែប៊ី រុស្ស៊ី ឡេតូវី រ៉ូម៉ានី ប៉ូឡូញ និងហ្សកហ្ស៊ីមានលិខិតឆ្លងដែនពណ៌ក្រហម។ ប្រទេសជាសមាជិកនៃសហភាពអឺរ៉ុប លើកលែងតែប្រទេសក្រូអាតក៏ប្រើលិខិតឆ្លងដែនពណ៌ស្រាទំពាំងបាយជូនិងស្រមោលពណ៌ក្រហម។ បណ្តាប្រទេសដែលចាប់អារម្មណ៍ក្នុងការចូលរួមសហភាពអឺរ៉ុបដូចជាទួរគី ម៉ាសេដូនា និងអាល់បានីបានផ្លាស់ប្តូរពណ៌លិខិតឆ្លងដែនរបស់ពួកគេទៅជាពណ៌ក្រហមកាលពីពីរបីឆ្នាំមុន។ ប្រទេសបូលីវី កូឡុំប៊ី អេក្វាឌ័រ និងប៉េរូក៏មានលិខិតឆ្លងដែនពណ៌ស្រាទំពាំងបាយជូដែរ។
ខៀវ
នេះគឺជាពណ៌ទូទៅបន្ទាប់។ គម្របពណ៌ខៀវតំណាងឱ្យ "ពិភពលោកថ្មី" ។ ១៥ ប្រទេសនៅតំបន់ការីបៀនមានលិខិតឆ្លងដែនពណ៌ខៀវ។ នៅក្នុងប្លុកនៃបណ្តាប្រទេសអាមេរិចខាងត្បូងគម្របលិខិតឆ្លងដែនក៏មានពណ៌ខៀវ។ ប្រទេសទាំងនេះរួមបញ្ចូលប្រទេសប្រេស៊ីល អាហ្សង់ទីន និងប៉ារ៉ាហ្គាយ។ លើលែងតែប្រទេសវ៉េណេស៊ុយអេឡានៅទីនេះ៖ វាក៏ជាកម្មសិទ្ធិរបស់សហភាពដែរប៉ុន្តែពលរដ្ឋរបស់ខ្លួនមានលិខិតឆ្លងដែនក្រហម។ លិខិតឆ្លងដែនរបស់ពលរដ្ឋអាមេរិកត្រូវបានប្តូរទៅជាពណ៌ខៀវនៅឆ្នាំ ១៩៧៦ ។
បៃតង
ប្រទេសម៉ូស្លីមភាគច្រើនប្រើលិខិតឆ្លងដែនពណ៌បៃតង។ ឧទាហរណ៍រួមមានប្រទេសម៉ារ៉ុក អារ៉ាប៊ីសាអូឌីត និងប៉ាគីស្ថាន។ ពណ៌បៃតងត្រូវបានគេចាត់ទុកថាជាពណ៌សំណព្វរបស់ Prophet Muhammad ហើយក៏ជានិមិត្តរូបនៃធម្មជាតិនិងជីវិត។ ពលរដ្ឋនៃបណ្តាប្រទេសអាហ្វ្រិកខាងលិចជាច្រើនក៏ប្រើលិខិតឆ្លងដែនពណ៌បៃតងដែរ - ឧទាហរណ៍ប្រទេសបឺគីណាហ្វាសូ នីហ្សេរីយ៉ា នីហ្សេ កូឌឺវ័រ និងសេណេហ្គាល់។ លិខិតឆ្លងដែនពណ៌បៃតងនេះ បង្ហាញថាពួកគេជាសមាជិករបស់ ECOWAS (សហគមន៍សេដ្ឋកិច្ចនៃរដ្ឋអាហ្វ្រិកខាងលិច) ។
ខ្មៅ
លិខិតឆ្លងដែនដ៏កម្របំផុតគឺមានគម្របពណ៌ខ្មៅ។ ប្រទេសទាំងនេះអាចត្រូវបានរកឃើញក្នុងចំណោមពលរដ្ឋនៃបណ្តាប្រទេសអាហ្វ្រិកមួយចំនួនដូចជាប្រទេសប៊ូសវ៉ាណា ហ្សំបៀ, ប៊ឺរុនឌី ហ្គាបុង អង់ហ្គោឡា ឆាដ កុងហ្គោ ម៉ាឡាវី និងប្រទេសដទៃទៀត។ ប្រទេសនូវែលសេឡង់ក៏ប្រើលិខិតឆ្លងដែនពណ៌ខ្មៅផងដែរពីព្រោះពណ៌ខ្មៅជាពណ៌ជាតិរបស់ប្រទេស។
ផែនទីខាងក្រោមត្រូវបានលាបពណ៌ស្របតាមពណ៌លិខិតឆ្លងដែនរបស់ប្រទេសនីមួយៗ។
អត្ថបទដោយ៖ វីរៈ
ព័ត៌មានថ្មីៗ
