វាលស្មៅខៀវខ្ចីស្រងាត់ បង្កើតជាទេសភាពស្រស់ស្អាតនៅតាមជួរភ្នំ យើងប្រាកដជាធ្លាប់ឃើញតែនៅក្នុងខេត្តមណ្ឌលគិរីមែនទេ? ការពិតទៅទេសភាពដ៏ស្រស់ស្អាតបែបនេះ នៅក្នុងខេត្តរតនគិរី ក៏ត្រូវបានគេរកឃើញថាមានទេសភាពស្អាតមិនចាញ់មណ្ឌលគិរីប៉ុន្មាននោះទេ គ្រាន់តែមិនសូវមានអ្នកស្គាល់ និងទៅដល់ប៉ុណ្ណោះ នោះគឺ «វាលធំ » ជាកន្លែងទេសចរណ៍បែបផ្សងព្រេងដោយថ្មើជើង។
«វាលធំ » ឬភាសាតំបន់គេហៅថា ត្រាញ់ទីស នៅលើភ្នំកំពស់ 900m គឺជាតំបន់វាលខ្មៅខៀវខ្ចីតាមជ្រលងភ្នំខ្វាត់ខ្វែង ស្ថិតនៅក្នុងឧទ្យានជាតិវីរជ័យ ខេត្តរតនគិរី ដែលភ្ញៀវទេសចរទាំងឡាយប្រាថ្នាចង់ទៅលេង ល្បីថាមានទេសភាពស្រស់ស្អាត មិនចាញ់ខេត្តមណ្ឌលគិរីឡើយ ជាមួយបរិយាកាសស្រស់ស្រាយត្រជាក់ស្រេបត្រជាក់ដល់បេះដូងអ្នកទៅកម្សាន្តគ្រប់ៗរូប ដែលពេលនេះមានតែអ្នកទេសចរតិចទៀតតែប៉ុណ្ណោះបានធ្វើដំណើរស្វះស្វែងរកទៅដល់ ជាពិសេសជបរទេស ដែលខ្មែរយើងគួរតែទៅដល់ដូចគ្នា។ តែយ៉ាងណាការធ្វើដំណើរទៀតសោតមានលក្ខណៈផ្សេងព្រេងតែម្តង គឺមានចម្ងាយជាង ៦០គីឡូម៉ែត្រ ដែលត្រូវធ្វើដំណើរដោយថ្មើជើងខ្លះ និងជិះយានយន្តខ្លះ។
អ្វីដែលគួរកត់សម្គាល់ ប្រសិនជាលោកអ្នកចង់ទៅកម្សាន្តលេង ឬបោះតង់សម្រាកលំហែ នៅក្នងឧទ្យាននេះ អ្នកត្រូវតែទាក់ទងមកការិយាល័យអេកូទេសចរណ៍ធម្មជាតិនៃមន្ទីរបរិស្ថានខេត្តរតនគិរី ជាមុនសិន ព្រោះតែកន្លែងទេសចរណ៍នេះ ជាតំបន់គ្រប់គ្រងដោយឧទ្យានុរក្សបរិស្ថាន ពោលជាកន្លែងដែលអភិរក្សយ៉ាងមុតមាំក្នុងការការពារព្រៃឈើ និងជង្រុកសត្វព្រៃ ហើយបានចុះបញ្ជីជាតំបន់ការពារបេតិកភ័ណ្ឌរបស់អាស៊ានទៀតផង។
គួរឱ្យដឹងផងដែរថា វាលធំ ស្ថិតក្នុងឧទ្យានជាតិវីរៈជ័យ នៅក្នុងស្រុកតាវែង ព្រំប្រទល់ស្រុកអណ្តូងមាស និងកន្ទុយនាគខេត្តរតនគិរី ដែលអាចឱ្យអ្នកសប្បាយរីករាយខ្លាំងនូវទេសភាពស្អាតៗជុំវិញភ្នំវាលធំ អាចថតរូបទុកជាអនុស្សាវរីយ៍ ថែមទាំងអាចស្តាប់ឮសំឡេងសត្វព្រៃតូចធំ និងបានឃើញសត្វព្រៃដូចជាឈ្លូស ក្តាន់ ប្រើស និងសត្វព្រៃជាច្រើនទៀតដោយភ្នែកស្រស់ក្នុងឧទ្យាននេះផងដែរ។៕
អត្ថបទរក្សាសិទ្ធដោយ៖ ក្នុងស្រុក
ប្រភពរូបភាព៖ Mr. Sophany Som/ᏂᎧ ᏁᎶ /មន្ទីរបរិស្ថាន ខេត្តរតនគិរី